Τους αθάνατους μεν πρώτα Θεούς [να τιμάς], όπως ο νόμος ορίζει, να τιμάς και να σέβεσαι τον όρκο. Έπειτα, τους ένδοξους ήρωες, και τους καταχθόνιους να σέβεσαι δαίμονες(*) τα νόμιμα κάνοντας, και τους γονείς σου να τιμάς και τους εξ αγχιστείας συγγενείς, από τους άλλους δε, να κάνεις φίλο, στην αρετή όποιον είναι άριστος. Της πραότητας να προτιμάς τα λόγια και τα έργα τα επωφελή, ούτε να εχθρεύεσαι τον φίλο σου λόγω μικρής αστοχίας, εφόσον μπορείς, διότι η δύναμη στην ανάγκη κοντά κατοικεί.
Αυτά μεν, έτσι να τα ξέρεις, να κυριαρχείς δε συνήθισε στα παρακάτω: Στο στομάχι μεν πρώτιστα και στον ύπνο και στη λαγνεία και στο θυμό. Μην πράξεις δε κάτι αισχρό ποτέ ούτε με άλλον
ούτε μόνος σου. Απ’ όλους δε περισσότερο να ντρέπεσαι τον εαυτό σου.
Έπειτα την δικαιοσύνη να ασκείς και με έργα και με λόγια, να μην είσαι ασυλλόγιστος για ούτε ένα εθισμό, αλλά να γνωρίζεις μεν, ότι το να πεθάνουν είναι πεπρωμένο όλων, τα χρήματα δε, άλλοτε μεν να τ’ αποκτάς είναι αρεστό, άλλοτε να τα χάνεις.
Από όσα δε από δαιμονιακή(**) τύχη οι θνητοί βάσανα έχουν, όποιο μερίδιο έχεις [από τα βάσανα], να το υποφέρεις χωρίς να αγανακτείς, να θεραπεύεις δε πρέπει [από τα βάσανα] όσα μπορείς, τούτο δε σκέψου: Σε όλους στους αγαθούς από αυτά [τα βάσανα] μεγάλο μερίδιο δεν δίνουν [οι Θεοί]
Πολλά δε στους ανθρώπους λόγια και δειλά [ανάξια] και καλά φτάνουν, για τα οποία ούτε να εκπλήσσεται, ούτε να τα απορρίπτει να επιτρέπεις στον εαυτό σου. Ψέματα δε αν για κάτι λέγεται, πράος να είσαι. Ό,τι δε, θα σου πω, για όλα να το κάνεις: Κανείς ούτε με λόγια να σε απατήσει [παραπλανήσει] ούτε με κάποιο έργο, για να πράξεις ή να πεις, ο,τιδήποτε δεν είναι καλύτερο για σένα.
Να σκέπτεσαι δε πριν από κάθε έργο, για να μη κάνεις ανόητες πράξεις, δειλού ανθρώπου ίδιον είναι να κάνει και να λέει ανοησίες, αλλ’ αυτά να εκτελείς, τα οποία μετέπειτα δεν θα σε στεναχωρήσουν. Να μην κάνεις τίποτε, από ‘κείνα που δεν γνωρίζεις, αλλά να διδάσκεσαι όσα υπολείπεσαι και ευχάριστη ζωή με αυτόν τον τρόπο θα περάσεις.
Ούτε, την υγεία για το σώμα σου να αμελείς πρέπει, αλλά, και ποτό με μέτρο και φαγητό και γυμναστική να κάνεις, ως μέτρο δε λέω εκείνο, το οποίο δεν θα σε στεναχωρήσει. Συνήθιζε δε, να έχεις δίαιτα [διατροφή] καθαρή και λιτή και φυλάξου κάνοντας αυτά, από όσα φθόνο επισύρουν, μη δαπανώντας άκαιρα όποια από τα καλά, όπως οι αδαείς, ούτε να στερείσαι, γιατί το μέτρο σε όλα, είναι το άριστο [το καλύτερο]. Να κάνεις δε, αυτά τα οποία δεν θα σε βλάψουν, να σκέπτεσαι δε πριν πράξεις.
Ούτε δε ύπνο απαλό στα μάτια σου να επιτρέπεις, πριν τις ημερήσιες πράξεις τρεις φορές εξετάσεις: «Που ξέφυγα; Τι δε έκανα; Τι από όσα μου έπρεπαν δεν έκανα;» αρχίζοντας δε από το πρώτο να επεκτείνεσαι και στα μετέπειτα, για τα δειλά μεν που έπραξες να επιπλήττεσαι, για τα χρηστά να ευχαριστιέσαι.
Αυτά να προσπαθείς, αυτά να μελετάς, αυτά πρέπει ν’ αγαπάς, αυτά εσένα της θείας Αρετής στα ίχνη θα σε βάλουν ναι μα τον στις δικές μας ψυχές παραδώσαντα την Τετρακτύνα πηγή της αέναης φύσης! Αλλά άρχισε το έργο σου από τους θεούς ενισχυόμενος, να το κάνεις.
Αυτά δε τηρώνταςθα γνωρίσεις και των αθανάτων θεών και των θνητών ανθρώπων την σύσταση κι αν το κάθε τι παρέρχεται, και αν διατηρείται, θα γνωρίσεις δε, εάν είναι θεμιτό, ότι η φύση όλων είναι η ίδια, ώστε εσύ μήτε ανέλπιστα να ελπίζεις, μήτε κάτι να σου ξεφύγει. Θα γνωρίσεις δε ανθρώπους, από συμφορές που ίδιοι προκάλεσαν, ταλαίπωρους, οι οποίοι ενώ τα αγαθά είναι κοντά τους, ούτε τα βλέπουν, ούτε τ’ ακούν, τη λύση δε για τα κακά λίγοι την γνωρίζουν. Αυτή η μοίρα αυτών [των ανθρώπων] βλάπτει το μυαλό. Σαν κύλινδροι δε, εδώ κι εκεί περιφέρονται ατελείωτες συμφορές έχοντας, γιατί ενώ είναι μια ολέθρια συνοδός η Έριδα που τους βλάπτει, ξεχνούν πως είναι κολλημένη δίπλα τους και δεν πρέπει να προάγεται, αλλά να αποφεύγεται.
Ζεύ Πατέρα, από πολλά και κακά μπορείς ν' απαλλάξεις άπαντες, εάν σε όλους δείξεις πώς τον δαίμονα(***) να χρησιμοποιούν. Αλλά εσύ έχε θάρρος, επειδή θείο γένος βρίσκεται μέσα στους θνητούς, στους οποίους η ιερή αποκαλύπτουσα φύση δείχνει το κάθε τι.
Σ’ αυτά εάν εσύ έχεις κάποια συμμετοχή τηρώντας αυτά που σε διατάσσω, εξαγνίζοντας δε την ψυχή [σου] από τους πόνους αυτούς, θα την σώσεις. Αλλά από τα έργα των θνητών για τα οποία μιλήσαμε και για την κάθαρση και για την λύτρωση της ψυχής, κρίνοντας και σκεπτόμενος το κάθε τι, ηνίοχο την γνώμη να τοποθετήσεις, που από πάνω έρχεται και είναι άριστη. Όταν δε εγκαταλείποντας το σώμα, σε αιθέρα ελεύθερον θα έλθεις, θα είσαι αθάνατος, θεός άφθαρτος, όχι πια θνητός.
Σημειώσεις
(*) «τους καταχθόνιους δαίμονες»: τους υποχθόνιους Θεούς, ή τους αγαπημένους διδασκάλους της σχολής που έχουν πεθάνει κλπ.
(**) «δαιμονιακή»: Θεϊκή.
(***) «τον δαίμονα»: ο δαίμων < δαήμων = γνωρίζων, το πνεύμα, το ανώτερο μέσα μας, το θεϊκό, (παρέβαλε, Το «δαιμόνιο» του Σωκράτη).
