"Ο Διόνυσος αποκαλείται διφυής και διμήτωρ, γιατί γεννήθηκε δύο φορές. Την πρώτη από το Δία-Όφι και τη Δήμητρα-Περσεφόνη (μητέρα και κόρη όντας το ίδιο, όπως και στην περίπτωση του Απόλλωνα-Ασκληπιού ή του Διός-Διονύσου . Σημείωση. (Υιός ή κόρη μιας θεότητας σημαίνει μία ιδιάζουσα έκφραση ή ιδιότητα του Θεού, π.χ. ο Ασκληπιός τη θεραπευτική ιδιότητα του Απόλλωνα). Ο Όφις είναι, στη θετική του έκφανση το έμβλημα της Σοφίας. Ο πρώτος αυτός Διόνυσος είναι το κερασφόρο παιδί, ο Διόνυσος-Ζαγρεύς. Η μοίρα του είναι διαμελισμός και θάνατος. Η Δήμητρα-Περσεφόνη διέπουν τον κύκλο της γήινης ζωής και του επακόλουθου θανάτου. Έτσι αρχικά η ενιαία ζωή κερματίζεται: έθνη, φυλές, γλώσσες, θρησκείες... Αλλά ο άνθρωπος είναι και εσωτερικά διασπασμένος: γνώσεις διαχωρισμένες, συναισθήματα αλληλοσυγκρουόμενα, μνήμες ασύνδετες…
Ο Διόνυσος όμως ξαναγεννιέται, τη φορά αυτή από τη Σεμέλη, η οποία κατακαίγεται από τη λάμψη του Διός, πριν από τη γέννηση του γιού της.
Σεμέλη σημαίνει τράπεζα. Είναι, συμβολικά, η βάση, η υποδομή που στηρίζει το έργο της θείας μετουσίωσης. Είναι, δηλαδή, η κατώτερη ανθρώπινη θνητή φύση που «καίγεται» ή λανθανοποιείται για να προβάλει ο αναγεννόμενος Υιός, η θεία φύση του Μύστη. Το Θείο Ον ανασταίνεται έχοντας θριαμβεύσει πάνω στο θάνατο.
Αυτός ο Μύστης Διόνυσος είναι ο Οίνος, ενώ η μητέρα του Δήμητρα είναι ο Άρτος (ο σίτος είναι το έμβλημα της θεάς). Ο Οίνος συμβολίζει την πνευματική ζωή. Την πνευματικότητα ή την πνευματική γνώση, η οποία παράγεται μέσα από τη γήινη ενσάρκωση, της οποίας ειδοποιό γνώρισμα είναι το αίμα. Γι΄αυτό οίνος και αίμα ταυτίζονται.
Άρτος είναι η σάρκινη ή γήινη ύπαρξη. Όταν εμβαπτισθεί στον Οίνο, στο Πνεύμα, καθαγιάζεται. Έτσι, οι δύο λατρείες, Δήμητρας και Διονύσου, συγχωνεύθηκαν στα Ελευσίνια Μυστήρια.
Ο Μύστης προσφέρει σε θεία κοινωνία την πνευματικοποιημένη ζωή του, θυσιαζόμενος για τη σωτηρία των ψυχών. Με τη Θεία Κοινωνία (μέθεξη στη θεία φύση) οι ψυχές μεταλαμβάνουν του Οίνου και Άρτου -της πνευματικοποιημένης και καθαγιασμένης ζωής. Αυτή η μέθεξη πραγματεύεται μέσω της Διδασκαλίας των ιερών Μυστηρίων.
Έτσι λοιπόν ο Διόνυσος γίνεται Λύσιος ή Λύατος -λυτρωτής των ανθρώπινων ψυχών από την αρπαγή του θανάτου.
Στις Σχολές των Μυστηρίων οι μυούμενοι εκπαιδεύονταν να τελειοποιήσουν τον εαυτό τους, μέσα από πειθαρχίες, καθάρσεις και γνώσεις που αποσκοπούσαν στη διαστολή της συνείδησης. Διδασκόταν στους μετέχοντες η αληθινή φύση του ανθρώπου, η σχέση του με τις ανώτερες δυνάμεις και κυρίως το θείο δράμα της ψυχής, με τις περιπλανήσεις της στον επάνω και κάτω κόσμο, τις περιπέτειες, τις συγκρούσεις με το κακό και τις αναζητήσεις της, έως την τελική της λύτρωση και επιστροφή στον κόσμο του φωτός.
Μεταξύ άλλων διδακτικών μεθόδων, χρησιμοποιούσαν συμβολισμούς των ιερών δραμάτων -δρώμενα- για να μπορεί ο μυούμενος να μετέχει συναισθηματικά και νοητικά, έτσι ώστε η διδασκαλία να γίνεται μέρος του εαυτού του.
Από αυτά τα δρώμενα των Μυστηρίων, γεννήθηκε το Θέατρο, σε μια προσπάθεια να μεταδοθεί κάποιο μέρος από τις ιερές αλήθειες στο ευρύτερο κοινό, σε αλληγορική αλλά παραστατική και εκφραστική γλώσσα.
Ο Διόνυσος λοιπόν, ο θεός των Μυστηρίων, έγινε ο Θεός του Θεάτρου. Το προσωπείο, με το οποίο συχνά απεικονίζεται, επισημαίνει εύγλωττα ότι το θεατρικό δράμα είναι μια μεταμφίεση, μια αλληγορία.
Συνέβη, αλίμονο, οι αμύητοι και άμοιροι των μεγάλων θρησκευτικών αληθειών και τελετουργιών να διαστρέψουν, από άγνοια, τα ιερά τους νοήματα και να τα υποβιβάσουν σε γιορτές με μασκαρέματα, χυδαιολογίες, οινοποσία, μέθη, ακόμα και ακολασία.
Η μέρα όμως θ΄ανατείλει που ο Διόνυσος-Όσιρις θα μαζέψει τα διασκορπισμένα σ΄ολο τον κόσμο μέλη του, κομμάτια της μιας Αλήθειας και η ακέραιη Παγκόσμια Διδασκαλία θ΄αναστηθεί σε όλο το ιερό μεγαλείο της. Τότε η καρδιά των Μυστηρίων θα χτυπήσει και πάλι χαρούμενα στον πλανήτη Γη".
AGNI YOGA, HELLAS
