Πρόσεξε τις σκέψεις σου… … γίνονται λόγια. Πρόσεξε τα λόγια σου γίνονται πράξεις. Πρόσεξε τις πράξεις σου γίνονται συνήθειες. Πρόσεξε τις συνήθειές σου γίνονται χαρακτήρας. Πρόσεξε το χαρακτήρα σου γίνεται η μοίρα σου…
Χαλίλ Γκιμπράν, Λιβανέζος ποιητής –φιλόσοφος
Η ‘“θεωρία της γνωστικής ασυμφωνίας” δημοσιεύτηκε το 1957 από τον καθηγητή της ψυχολογίας στο ΜΙΤ Λίον Φέστινγκερ, ο οποίος έδειξε ότι οι άνθρωποι, κάτω από ορισμένες συνθήκες, αντί να προσαρμόζουν την συμπεριφορά τους έτσι ώστε να ταιριάζει στις πεποιθήσεις τους, αυτοί προσαρμόζουν τις πεποιθήσεις τους έτσι ώστε να ταιριάζουν στη συμπεριφορά τους και αυτό ενάντια στην λογική σειρά των πραγμάτων.
Η θεωρία της γνωστικής ασυμφωνίας δείχνει ότι οι αντιδράσεις στην καταφανή αποτυχία επαλήθευσης της πίστης στο προσδοκόμενο, προκαλεί μεγαλύτερη ακόμα ενίσχυση αυτής της πίστης, παρά το ότι συγκρούεται με κάθε έννοια λογικής. Όταν τα πιστεύω ενός ατόμου συγκρούονται λοιπόν με τις απτές αποδείξεις της πραγματικότητας, η δυσφορία που προκαλείται είναι τόσο μεγάλη, που σαν αποτέλεσμα έχει την ενεργοποίηση τέτοιων μηχανισμών άμυνας που αντί να οδηγούν στην αλλαγή συμπεριφοράς την ενισχύουν.
Μετά από σειρά πειραμάτων ο Λίον Φέστινγκερ μας παρέδωσε μαζί με τη θεωρία του περί της ‘’γνωστικής ασυμφωνίας’’ και τον αφορισμό: ‘’Τα ανθρώπινα όντα ΣΚΕΦΤΟΝΤΑΙ. Επιδίδονται στην πλέον θαυμαστή πνευματική άσκηση, κι όλα αυτά μόνο και μόνο για να δικαιολογήσουν την υποκρισία τους.’’ (L. Slater, Το κουτί της ψυχής 2009).
Θέλει όντως αρετή και τόλμη η… εσωτερική, προσωπική, βαθιά Ελευθερία. Ο τύραννος που κουβαλάμε μέσα μας, όσες μεταμφιέσεις και να κάνει, είναι πιο σκληρός από αυτούς τους τυράννους που έγραψαν, με το αίμα των πολλών, ιστορία.
