Ας μας επιτραπεί να συμπληρώσουμε μερικές σκέψεις ακόμα πάνω στο σοβαρότατο ζήτημα της ιεροπρέπειας που θίξαμε την περασμένη εβδομάδα. Το ερώτημα που προκύπτει είναι: γιατί δεν ανθίζει εύκολα μέσα στη συνείδηση αυτό το άνθος; Και τι σημαίνει το συγκεκριμένο έλλειμμα;
Στο δεύτερο ερώτημα η απάντηση είναι εύκολη. Η ιεροπρέπεια, δηλαδή η βαθιά αίσθηση του Ιερού, είναι το άφατο ρίγος της καρδιάς και η συνακόλουθη έκστασή της μπροστά στο Μεγαλειώδες. Το Μεγαλειώδες μπορεί να είναι μια Ανώτερη Παρουσία, το θάμβος του Ανώτερου Κόσμου, το αντίκρυσμα της Απειροσύνης, αλλά και η επαφή με τον Εσώτερο Εαυτό. Η ιεροπρέπεια δεν επιτρέπει τίποτα ευτελές, είτε ως πράξη, είτε ως λόγο, είτε ως σκέψη. Το να μην έχει αναπτυχθεί αυτή η υψηλή συνειδησιακή έκφραση σημαίνει απλώς ότι δεν έχει επιτευχθεί ακόμα ο άρρηκτος δεσμός, η πέρα από λόγια σχέση με το Ανώτερο στην όποια μορφή του. Το Ανώτερο παραμένει κάτι το αφηρημένο για τη συνειδητότητα, μαζί βέβαια με την επιθυμία και την έφεση προσέγγισής του.
Γιατί όμως υπάρχει αυτή η δυσκολία; Ο κύριος λόγος είναι η περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Ο περίφημος σύγχρονος πολιτισμός μας κραδαίνεται ισχυρά στις συχνότητες εκείνες που είναι θανατηφόρες για κάθε ευαίσθητο λουλούδι του πνεύματος. Πρώτα απ΄όλα, είναι επικεντρωμένος στο παροδικό, στο φαινομενικό και στο απατηλό. Ίσως ποτέ στο παρελθόν να μην υπήρξε τέτοιος έξαλλος δοξασμός του προσωρινού σε βάρος του Παντοτινού. Βέβαια, θα μπορούσε, και θα έπρεπε, το παροδικό να είναι η οπή της βελόνας, μέσα από την οποία βλέπεται το Αιώνιο, και μέσω της οποίας υπηρετείται το Αιώνιο, και τότε δεν θα ήταν αντίπαλο μέγεθος προς αυτό, αλλά η άλλη, αδιαχώριστη όψη του.
Εννοείται, βέβαια, ότι όλα αυτά αφορούν καταστάσεις της συνειδητότητας. Άλλωστε δεν υπάρχει τίποτε στον Κόσμο που να μην είναι κατάσταση και αποτέλεσμα της συνειδητότητας. Οι κόσμοι, οι πολιτισμοί, οι κουλτούρες, είναι αποκλειστικά προϊόντα της συνειδητότητας. Έτσι, οι υψηλές συνειδητότητες δημιουργούν φωτεινούς και ευτυχισμένους κόσμους ύπαρξης, ενώ οι ποταπές συνειδητότητες φτιάχνουν κολάσεις και εφιάλτες.
Ο πολιτισμός μας, λοιπόν, δηλαδή η ποιότητα της μέσης συνείδησης, παράγει σύγχυση, ασυμμετρία, θόρυβο, σύγκρουση και βία. Ως προς τη βία, δεν πρέπει να σκέφτεται κανείς μόνο τις επιθετικές και συγκρουσιακές πράξεις και λέξεις. Η βιασύνη, το άγχος, η πίεση, αποτελούν επίσης μορφές βίας που έχουν να κάνουν με τη διαχείριση του χρόνου, της ύλης, των προσώπων.
Η ασυμμετρία αφορά την κακή εκτίμηση των αξιών -του σημαντικού και του ασήμαντου, του μεγάλου και του μικρού. Η ασυμμετρία ρίχνει το βάρος του ενδιαφέροντος και της προσπάθειας στο λάθος μέγεθος. Αυτή η έλλειψη ορθής διάκρισης αποκλείει την πνευματική ανάπτυξη, αφού προκρίνεται το παροδικό και φθαρτό έναντι του αιώνιου και άφθαρτου, δηλαδή του πνεύματος. Η ασυμμετρία παράγει δυσαρμονία, δηλαδή ασχήμια. Και ο περιούσιος και παινεμένος σύγχρονος πολιτισμός μας δεν πάσχει, δυστυχώς, καθόλου από έλλειψη ασχήμιας.
Ο πόλεμος, η διαίρεση, η αρπακτικότητα, η απληστία, ο εξευτελισμός της γυναίκας -με διαφορετικούς τρόπους στις διάφορες κοινωνίες- η υποδούλωση στα πάθη, η μόλυνση και καταστροφή του περιβάλλοντος, η δηλητηρίαση των τροφίμων, η οικονομική ανισότητα δεν είναι τερατώδεις εκδηλώσεις; Και η λίστα της ασχήμιας δεν έχει τέλος. Σ΄αυτή τη λίστα εξέχουσα θέση κατέχει και η χυδαιότητα, όχι μόνον η χυδαιότητα στο λόγο, αλλά και η χυδαιότητα στις προτιμήσεις, στις ασχολίες, καθώς και στην προβολή άθλιων και τιποτένιων προτύπων.
Όλη αυτή η ασχήμια και ο θόρυβος της μηδαμινότητας πνίγουν τη φωνή του πνεύματος, με πρώτο θύμα το αίσθημα της ιερότητας.
Αυτό βέβαια δεν αποτελεί δικαιολογία και άλλοθι για τη μη επίτευξη ιεροπρέπειας. Ο άνθρωπος, ο υπεύθυνος, σοβαρός και συνειδητοποιημένος άνθρωπος, οφείλει να είναι όχι αντικείμενο αλλά υποκείμενο των καταστάσεων. Με άλλα λόγια, οφείλει να γίνεται υπερβάτης των συνθηκών. Διαφορετικά, τι νόημα έχει να μιλάμε για αγωνιστικότητα και εξέλιξη; Ασφαλώς, η βίωση του Ιερού είναι κάτι πολύ δύσκολο μέσα στις συνθήκες που περιγράψαμε, και τις οποίες συνοπτικά χαρακτηρίζουμε ως ηθική, πνευματική και κοινωνική μόλυνση. Ακριβώς, πρόκειται για γενικευμένη μόλυνση. Και όπως η σωματική μόλυνση είναι εξαιρετικά επικίνδυνη και μεταδοτική, το ίδιο συμβαίνει και με την ψυχική. Μάλιστα είναι ακόμη πιο επικίνδυνη, επειδή είναι αφανής, και ως εκ τούτου ύπουλη. Ο αδαής αδυνατεί να συλλάβει πόσο εύκολα μπορεί αυτή η μόλυνση να προσβάλει το πνεύμα, να μουδιάσει τις αντιστάσεις του, να μαράνει την αγωνιστικότητά του, να πνίξει τα βλαστάρια του.
Η μόλυνση, η αντιπνευματικότητα, η ευτέλεια είναι εδώ -ίσως σε απόσταση αναπνοής... Πώς να την παλέψουμε; Ποιο είναι το εμβόλιο; Ποια είναι η ανοσία; Είναι το πρόβλημα που καθένας πρέπει να λύσει...
AGNI YOGA HELAS, 12/11/2013
