Μπορεί κανείς να διαβάσει στη Διδασκαλία την εξής φράση: «Η φτώχεια είναι δώρο εξαγνισμού».
Πολλοί μπορεί ν΄αγανακτήσουν με μια τέτοια άποψη. Βέβαια, η επιπολαιότητα θα μορφάσει περιφρονητικά μπροστά σ΄αυτή τη διατύπωση. Είναι σωστό όμως να στέκει κανείς στοχαστικά απέναντι σε καθετί που έρχεται από Ψηλά.
Πρώτα πρώτα οφείλουμε να εξετάσουμε τη βασική έννοια της πρότασης: τη λέξη φτώχεια. Η λέξη χρησιμοποιείται με τη σημασία της υλικής δυσπραγίας, της στέρησης κάποιων αγαθών, και ως αντίθετο της αφθονίας. Να προσέξουμε όμως ότι δεν σημαίνει κατά κανένα τρόπο εξαθλίωση ή λιμοκτονία. Θα ήταν, άλλωστε, τερατώδης αντίφαση για μια Διδασκαλία που ευαγγελίζεται την κοινή ευημερία.
Ακόμα κι έτσι, θα πει κανείς, ότι η έννοια της ευημερίας δεν συνάδει με εκείνη της φτώχειας. Σίγουρα όχι, γι΄αυτό πρέπει να δούμε την επίμαχη φράση μέσα σ΄ένα γενικότερο πλαίσιο και όχι μεμονωμένα. Η ιδέα λοιπόν είναι ότι κανένας, τίποτε, καμία κατάσταση δεν πρέπει να σταθεί εμπόδιο στην πνευματική εξέλιξη ενός ανθρώπου. Όπως διευκρινίζεται αλλού, ούτε η ηλικία, ούτε η φτώχεια, ούτε οι οικογενειακές υποχρεώσεις δεν πρέπει να εμποδίσουν την ανοδική πορεία. Όλες αυτές οι συνθήκες μπορεί να δυσχεραίνουν την ατραπό, αλλά, κατά την ίδια Διδασκαλία: «Ευλογημένα τα εμπόδια, μέσα απ΄αυτά μεγαλώνουμε». Οι δυσκολίες δεν πρέπει να είναι παρά η πίεση που δίνει πιο πολύ νερό στην αντλία. Θα μου πείτε -εύκολο είναι αυτό; Είναι μια ηρωική στάση ζωής, και ο ηρωισμός δεν είναι εύκολο πράγμα.
Ας ξαναγυρίσουμε στη φτώχεια. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι όλες οι έννοιες έχουν μια σχετικότητα. Αυτό ισχύει και για την έννοια της φτώχειας. Η φτώχεια ως λιτότητα, δηλαδή ως στέρηση του περιττού και ως μη αφθονία, δεν είναι κάτι κακό. Κακό γίνεται από το σημείο όπου τίθεται σε κίνδυνο η αξιοπρέπεια, ή ακόμη και η υγεία και η ίδια η ζωή. Αυτό το είδος φτώχειας είναι απαράδεκτο κοινωνικά. Και μόνο το γεγονός ότι υφίσταται ως φαινόμενο, και μάλιστα διαδεδομένο, είναι απόδειξη της ευτέλειας του πολιτισμού μας.
Εννοείται ότι η Διδασκαλία δεν εννοεί τέτοιο είδος φτώχειας, ούτε και θεωρεί επιθυμητή οποιαδήποτε μορφή φτώχειας. Εντούτοις, όλοι γνωρίζουμε περιπτώσεις ανθρώπων, για τους οποίους η φτώχεια όχι μόνο δεν υπήρξε εμπόδιο για μεγάλες επιτυχίες στη ζωή τους, αλλά και τους όπλισε με δύναμη και επινοητικότητα. Μπορούμε να πούμε ότι συχνά η φτώχεια ωφέλησε και λαούς και άτομα, ενώ η άνεση και η λεγόμενη καλοπέραση οδήγησε σε παρακμή και εκφυλισμό.
Επιστρέφοντας στη ρήση της Διδασκαλίας περί εξαγνιστικής διαδικασίας της φτώχειας, αυτή η δήλωση έχει το νόημα της απαλλαγής από επιβαρυντικές για το σώμα και την ψυχή συνήθειες και ενασχολήσεις, αλλά θα μπορούσε να έχει και το νόημα της εκπλήρωσης καρμικών οφειλών περασμένων χρόνων ή και ζωών. Τέλος θα μπορούσε να έχει το νόημα μιας εμπειρίας, η οποία θα ενέπνεε κατανόηση και αλληλεγγύη για τους άτυχους εκείνους που στερούνται. Εκτός των άλλων όμως, η φτώχεια αποτελεί ένα μεγάλο μάθημα ταπεινότητας. Χάριν αυτού ακριβώς του μαθήματος οι μοναχοί των αρχαίων βουδιστικών κοινοτήτων ασκούσαν την επαιτεία, χωρίς βέβαια να είναι άεργοι και αντιπαραγωγικοί, καθώς η εργασία χάριν του κοινού καλού της Κοινότητας ήταν θεσπισμένη και αποτελούσε θεμέλιό της.
Παρόμοια γραμμή ακολουθούσε και ο Χριστός με την Ομάδα Του. Η ζωή όλων αυτών χαρακτηριζόταν από μεγάλη λιτότητα, ώστε να εθιστούν στην περιφρόνηση των επίγειων απολαύσεων και αποκτημάτων. Πραγματικά, η ολιγάρκεια και η ταπεινότητα είναι πολύ δυσκολοαπόκτητες αρετές και πολλοί, άξιοι κατά τα άλλα, εργάτες του Καλού σκόνταψαν πάνω σ΄αυτή την έλλειψη, χάνοντας έτσι την ευκαιρία της τελικής εξόδου από τη μέγγενη του Σαμσάρα -του Κύκλου της γέννησης και του θανάτου. Ο ίδιος ο Μεγάλος Διδάσκαλος κατονομάζει κάποιους απ΄αυτούς τους χαμένους, οι οποίοι έφτασαν πολύ κοντά στο τέρμα, αλλά δεν τα κατάφεραν επειδή ακριβώς δεν πέτυχαν τον αναγκαίο βαθμό ταπεινότητας και απλότητας.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο πιο διακαής πόθος των περισσοτέρων ανθρώπων είναι τα αποκτήματα: σπίτια, γη, αυτοκίνητα, ρούχα, μηχανήματα, κ.τ.λ. και βεβαίως χρήμα, που είναι η βάση για όλα τα άλλα. Οι άνθρωποι θεωρούν επιτυχία στη ζωή την απόκτηση και κατοχή αυτών των πραγμάτων.
Μετά την τραγική αποτυχία των κομμουνιστικών καθεστώτων, αποθεώθηκε η ιδεολογία της ιδιοκτησίας και του ιδιωτικού πλούτου. Κι έτσι, επήλθε μια περαιτέρω βύθιση στην υλιστικότητα. Όμως αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να πάει πολύ μακριά εξαιτίας της νοσηρότητάς της, και ήδη οι τριγμοί είναι αισθητοί.
Ποια είναι η θέση της Ζωντανής Ηθικής στο ζήτημα της κατοχής υλικών αποκτημάτων; Η Ζωντανή Ηθική θεωρεί την ιδιοκτησία ανυπόστατη και μάταιη, εφόσον δεν μπορεί να έχει διάρκεια. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι ιδιοκτήτης πραγμάτων αλλά μόνο διαχειριστής τους. Ως διαχειριστής οφείλει να συντηρήσει, να αυξήσει και να βελτιώσει όχι για τον εαυτό του αλλά για εκείνους που έρχονται μετά από αυτόν.
Κατά τη Ζωντανή Ηθική δεν είναι αμάρτημα το να έχει κανείς πράγματα αρκεί να μη θεωρεί ότι του ανήκουν. Μάλιστα λέγεται ότι η γη για παράδειγμα (σε κάποιο καλύτερο μέλλον) θα δίνεται μόνο σε ανθρώπους που θα τη σέβονται, θα τη φροντίζουν και θα την ευεργετούν.
Σε τελική ανάλυση είμαστε όλοι διαχειριστές του πλανητικού πλούτου. Έχουμε αυτό το μεγάλο προνόμιο, αλίμονό μας όμως αν είμαστε αγνώμονες, άδικοι, άπληστοι ή αμελείς. Η κοσμική δικαιοσύνη θα είναι αμείλικτη όταν έρθει η ώρα της. Ο Κόσμος είναι πλούσιος, το Σύμπαν είναι ανεξάντλητο. Ο πλούτος του όμως είναι ιερός και πρέπει ν΄αγγίζεται με την πιο μεγάλη προσοχή και σεβασμό. Είναι ανεξάντλητος και αρκετός για όλους, αλλά η κακή χρήση μπορεί να δημιουργήσει καταστροφικά αποτελέσματα.
Πολλοί άνθρωποι, λαοί και Χώρες υποφέρουν από φτώχεια. Είναι οι χώρες αυτές στερημένες πόρων; Όχι. Συνήθως έχουν μεγάλο πλούτο, ο οποίος διαρπάζεται από τους γύπες της απληστίας. Οι άνθρωποι όμως δεν γνωρίζουν πώς να διασφαλίσουν τα δικαιώματά τους, δεν γνωρίζουν τους κοσμικούς νόμους, κι έτσι, άθελά τους βοηθούν τους εκμεταλλευτές τους. Δεν στρέφονται προς τους αληθινούς Φύλακες του πλανήτη. Και όχι μόνο δεν συνεργάζονται, αλλά και δυσχεραίνουν το έργο Τους. Και όσο συμβαίνει αυτό δεν θα υπάρξει γενική ευημερία.
Η χώρα μας αυτή τη στιγμή βυθίζεται σε μια πρωτόγνωρη φτώχεια, μια φτώχεια που δεν σημαίνει μια αξιοπρεπή και εξαγνιστική μείωση της ψευτοευημερίας των προηγούμενων χρόνων, αλλά μια κατάσταση εξαθλίωσης και καταρράκωσης. Μια τέτοια κατάσταση ευνοεί πολλούς κινδύνους. Πρώτα απ΄όλα τον κίνδυνο της κατάπτωσης του ηθικού των πολιτών, πράγμα το οποίο εκφράζεται ήδη με τις καθημερινές αυτοκτονίες και με την παραίτηση από τον αγώνα, αλλά και με τη δυσκολία αποκοπής από το σάπιο καθεστώς. Το άλλα μέγα κακό είναι η περεταίρω απομάκρυνση από την πνευματική ζήτηση, καθώς η αγωνία της επιβίωσης επισκιάζει κάθε τέτοια έφεση.
Καθόλου μικρός δεν είναι ο κίνδυνος εσωτερικού διχασμού, καθώς και ο κίνδυνος διαμελισμού της χώρας από εξωτερικούς παράγοντες. Επίσης η αύξηση των ασθενειών λόγω κακών συνθηκών διαβίωσης και η γήρανση του πληθυσμού λόγω μείωσης των γεννήσεων και φυγής των νέων ανθρώπων προς αναζήτηση κάποιας καλύτερης προοπτικής.
Η Ελλάδα οδηγείται σε τραγωδία, και μόνο μια μεγάλη ανατροπή θα μπορούσε να την αναχαιτήσει.
AGNI YOGA HELLAS 11/12/2012.
