Σωκράτης
"Δύο ενδεχόμενα υπάρχουν μετά τον θάνατο, ή τελεία μηδένιση ή μετοίκηση της ψυχής από τον εδώ τόπο σε έναν άλλο. Οποιοδήποτε και από τα δυο συμβαίνει δεν πρέπει να φοβόμαστε τον θάνατο.
Αν πρόκειται περί οριστικού αφανισμού, τότε αυτό θα μοιάζει με έναν μακρύ ύπνο δίχως όνειρα, και τι πιο ευχάριστο.
Αν με τον θάνατο πάμε σε άλλο μέρος, και τότε πάλι είναι επιθυμητός, αφού εκεί θα ανταμώσουμε θεούς, σοφούς και αγαθούς και ανθρώπους που είναι πολύ καλύτεροι από τους εδώ. Για το λόγο αυτό δεν αγανακτώ για τον θανατό μου."
Σωκράτης
Λέγεται μάλιστα ότι όταν του ανακοίνωνσαν πως οι τριάκοντα τύραννοι τον καταδίκασαν σε θάνατο, απήντησε: «κι εκείνους τους καταδίκασε σε θάνατο η φύση».
Και μετά την απόφαση του δικαστηρίου ολοκληρώνει την ομιλία του ως εξής: «Αλλά ήρθε η ώρα να πηγαίνουμε, εγώ για τον θάνατο, εσείς δε για τη ζωή. Ποιοι όμως πηγαίνουν προς το καλύτερο από τους δυο μας; Άδηλο σε όλους, μόνον ο θεός το ξέρει».
«Ο θάνατος για τον Σωκράτη είναι πηγή ζωής. Ο θάνατος δεν είναι σκοπός της ζωής, είναι μόνον όρος ζωής, είναι κέντρισμα προς δημιουργία. Η ζωή δεν είναι σκοπός της να πεθάνει, ούτε να δώσει η ίδια τέρμα στο Είναι της, τούτο θα ήταν αθέμιτο για τον ελληνικό πολιτισμό αλλά και για τον Σωκράτη. Σκοπός της ζωής είναι να λάβει νόημα με την πράξη, τον Λόγο, την επιστήμη και την ποίηση».
Θεοδωρακόπουλος
Πλάτων
«Φιλοσοφία εστί μελέτη θανάτου». Δηλαδή το πως στοχάζεται ο άνθρωπος στο φαινόμενο ‘θάνατος’, αλλά όμως για τον δικό του θάνατο. Επίσης ο Πλάτων στη συνέχεια λέει ότι «Οι ορθώς φιλοσοφούντες αποθνήσκειν μελετώσι», δηλαδή, όσοι φιλοσοφούν σωστά, μελετούν πως θα πεθάνουν. Και συνεχίζει: «Και το τεθνάναι αυτοίς ήκιστα φοβερό», δηλαδή, και όταν θα έρθει η ώρα να πεθάνουν δεν θα φοβούνται τον θάνατο, γιατί στη διάρκεια της ζωής τους η σχέση τους με τον θάνατο ήταν σωστή.
Αριστοτέλης
Για τον Αριστοτέλη ο θάνατος είναι εμμένεια της ζωής, με την έννοια του αδιαχώριστου του σώματος με το πνεύμα, δηλαδή είναι αδύνατο να σκεφτούμε το σώμα χωρίς πνεύμα. Για να γίνω πιο αντιληπτός, ο Αριστοτέλης λέει ότι μια κατηγορία των όντων είναι η ουσία. Η ουσία αποτελείται από δυο μέρη: την ύλη και τη μορφή, ή διαφορετικά είδος.
Κάθε πράγμα έχει ταυτότητα την οποία παίρνει από τη μορφή του. Ουσίες είναι όλα τα φυσικά σώματα άλλα εκ των οποίων έχουν ζωή και άλλα δεν έχουν.
Πώς ορίζεται όμως η ζωή κατά τον Αριστοτέλη; Ζωή ονομάζεται αυτό που κάνει το φυσικό σώμα να τρέφεται, να αυξάνει και να φθείρεται. Εμείς αυτό το ονομάζουμε βιολογικό ον. Το σώμα που έχει ζωή δεν μπορεί να είναι ψυχή. Ψυχή είναι η μορφή του σώματος. Η ουσία λοιπόν της ψυχής είναι η εντελέχεια ενός τέτοιου φυσικού σώματος. Και για να γίνω πιο κατανοητός. Πάρτε το μάτι ενός ζώου που η ψυχή του είναι η όραση. Αν λείψει η όραση το μάτι δεν είναι πια μάτι. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και με το αυτί. Δηλαδή η ψυχή του σώματος είναι εκ φύσεως χωρισμένη σε μέρη. Η ψυχή ως όλον είναι το είδος που εμμένει στο σώμα και το μορφοποιεί. Όμως αυτή η μορφοποίηση δεν είναι τυχαία αλλά ανήκει και καθορίζεται από την ύπαρξη μιας ανώτατης μορφής· μια υπερβατική αρχή που είναι αθάνατη. Δηλαδή μια μορφή των μορφών που είναι ο θεός.
Από το βιβλίο "Υπαρξιακή ασυμμετρία" υπό έκδοση
